DECEMBER 2016: DOORWAAIEN MET DE KERST
IN VOGELVLUCHT
December verliep veel te zacht, was te droog en aan de zonnige kant. In deze wintermaand hadden hogedrukgebieden de overhand. Echter, veel wintervoordeel konden we daar niet uit putten. Simpelweg, omdat deze bastions door de noordelijke depressieactiviteit aldaar geen positie boven Scandinavië konden innemen. De bolwerken lagen of boven onze omgeving of ten zuiden van ons land. Ongunstige liggingen, want het gevolg was dikwijls naargeestig, nietszeggend weer met vaak ook mistige condities (totaal 15 dagen). Aan het begin van de maand heerste er echter nog een winterhoerastemming, maar de kou kon dus voor de rest van de maand geen poot aan de grond krijgen. Daardoor kwam het maandgemiddelde ruim boven normaal uit. Het gemiddelde lag op 4,9 graad. Gebruikelijk is 3,2 graad. Deze maand had een bijzonder droog karakter. Het regiototaal bedroeg slechts 37,6 mm tegen normaal 85 mm. Het werd de droogste december sinds 1995 (27,6 mm). Ondanks het vaak sombere en treurige weer kwam de zon toch nog goed uit de verf. Ze scheen 62 uren en dat is 12 uren meer dan gewoonlijk.
SINTERKLAASWINTERTJE
De eerste dagen van de maand (donderdag 1 tot en met zaterdag 3 december) ging de temperatuur omhoog naar 8 tot 10 graden. Een depressie boven de Oostzee veroorzaakte donderdagavond/nacht wat regen en vrijdag viel er lokaal een enkele bui. Een hogedrukgebied boven Ierland breidde zijn invloed vanaf zondag 4 december uit naar Rusland. We kwamen in rustig vaarwater terecht en ziehier een sinterklaaswintertje was geboren. Na de dichte mist op zondagochtend brak later in de ochtend de zon door en de koperen ploert bleef vervolgens schijnen tot en met dinsdag 6 december. Werd het overdag +2 tot +4 graden, in de nachten vroor het matig. En wel in die mate dat het de koudste sinterklaasnachten werden sinds 1933. In de nacht naar dinsdag mat Siegerswoude –8,9 graad, Haulerwijk –7,2 graad, Rottevalle –7,1 graad, Boornbergum -7 graden, Opeinde –6,4 graad, Sumar –6,2 graad en Drachten-W –6,1 graad. Werd er eind november reeds sporadisch een zogenaamd baantje getrokken, nu werd er op ondergelopen weilanden veelvuldig geschaatst.
FLINKE REGENVAL
Op woensdag 7 december was de winter- c.q. schaatspret voorbij. Het hogedrukgebied koerste naar het zuidoosten weg en depressies in het zeegebied tussen Ierland en IJsland namen het heft in handen. Bijbehorende frontale storingen veroorzaakten vrij veel bewolking en de zuidwestenwinden jutten de middagtemperatuur op naar 9 graden. Viel het in eerste instantie mee met de neerslag, op zaterdagavond 10 december ging het fors regenen. Sumar tapte de volgende ochtend 20,4 mm af, Opeinde en Ureterp 19,5 mm, Siegerswoude 19 mm, Haulerwijk 18,4 mm, Drachten-W 18,2 mm en Boornbergum 18 mm.
SOEPKIPPENWEER
In het weekeinde van 10 en 11 december waren het even spannende tijden voor de winterliefhebbers. Sommige computermodellen toonden nieuwe hogedrukimpulsen met vanuit het oosten koudere lucht. De atmosfeer koos uiteindelijk voor het aanhouden van de zuidzuidwestelijke (boven)stroming. Tot en met vrijdag 16 december bleef de temperatuur (7 tot 9 graden) daardoor onverminderd hoog. Verder was het maandagmiddag 12, dinsdagochtend/avond 13 en woensdagochtend 14 december wat (mot)regenachtig, maar voor het overige bleef het droog. Hoewel het veel te zacht (9 graden: surplus maximaal 3 graden) voor de tijd van het jaar was, kreeg de zon in deze periode (met uitzondering van vrijdag de zestiende: 5 tot 6 uur) veel concurrentie van dikke wolkenpartijen. Ook tijdens het weekeinde van zaterdag 17 en zondag 18 december was het soepkippenweer. Het was meestentijds grijs, zaterdagavond wat lichte (mot)regen en met 8 graden niet koud, maar ook niet echt zacht.
ZACHT EN WINDERIG
Een hogedrukgebied boven Rusland deed op maandagavond/nacht 19 en dinsdag 20 december nog één poging om kou naar onze regio te transporteren. Dat lukte ten dele en derhalve kwam het op dinsdagochtend/avond tot lichte vorst. (Boornbergum op dinsdagochtend -1 graad). Dinsdag overdag bleef het kwik steken op 2 graden. Inmiddels kwamen op de Atlantische Oceaan diverse (mega)depressies tot ontwikkeling. Hogedruk had daardoor geen schijn van kans, want de systemen zetten een meanderende westelijke bovenstroming in. Vanaf vrijdagavond 23 december ging de bezem door de atmosfeer en dat bracht, inclusief de kerstdagen, actie. Actie gaf reactie en met een kracht 5 tot 6 schoot de wind dan ook regelmatig uit z’n slof. De sterke westen- tot zuidwestenwinden zorgden ook voor hoge temperaturen en dat juist met/rond de kerstdagen. De maxima liepen uiteen van 11 graden op eerste kerstdag tot 10 graden (Boornbergum) op dinsdag 27 december.
VOORTMODDEREN
Na de kerstdagen verplaatste zich een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan naar het Europese vasteland en zwol aan tot een imposante 1047 hPa. In deze regio bedroeg de hoogste luchtdruk 1044 hPa; de hoogste waarde van het jaar 2016. Onder invloed van dit hoog werd het woensdag 28, donderdag 29 en vrijdag 30 december vrij rustig. Tevens werd het kouder en vrijdag werd nota bene de koudste dag van deze maand. Overdag noteerden Haulerwijk en Siegerswoude, onder een hardnekkige mistlaag, +0,3 graad. Overigens wist de kou van geen doorzetten. Reeds in de avond en op zaterdag 31 december (oudejaarsdag) vond er een (lichte) stijging van temperatuur plaats. En zo modderde de winter maar wat voort.
CIJFERS DECEMBER
DATA WeatherLink DRACHTEN-W
Tekst: Jelle Booi