ZEER ZACHTE WINTER 2015/2016, TOCH GEEN RECORD
IN VOGELVLUCHT
De meteorologische winter was veel te zacht, te zonnig en aan de iets te natte kant.
Dat de winter veel te zacht uitviel, mocht geen wonder heten, Immers, wie herinnert zich niet meer de megazachte decembermaand met een overschot van 5,7 graad. Januari en februari hadden nog wel enkele winterse trejes, maar ook deze maanden eindigden in de plus. De gemiddelde etmaaltemperatuur sprak rake taal. Die kwam uit op 5,4 graad tegenover normaal 2,9 graad. Een nieuw record zeker? Neen, een gedeelde tweede plaats en het record blijft in handen van de winter 2006/2007. Destijds lag het gemiddelde op... 6,1 graad. De winter van vorig jaar eindigde op 3,7 graad.
De hoeveelheid neerslag lag boven normaal. Januari en februari waren (iets) te nat, terwijl december aan de tot droge kant was. Het regiotoaal kwam uit op 243,1 mm en dat is 14,1 meer dan gebruikelijk.
Evenals vorige jaren liet ook nu de zon zich veel te vaak zien. Het totaal bedroeg 262 uren. Gewoonlijks is 193. Vorig jaar scheen ze 233 uren.
HET GLOBALE WEERBEELD
December 2015
De maand december grensde aan het ongeloofelijke. De door de depressie tot stand gekomen zuidwestelijke bovenstroming met aanvoer van zeer zacht lucht was niet te stoppen. Het gevolg liet zich raden, namelijk zeer hoge temperaturen en dat leverde vervoglens vele DAGrecords op. Verder kwam het kwik op maar liefst 23 dagen in de dubbele cijfers terecht (ook een record) en wat te denken van de kerstdagen. Ook deze verliepen recordzacht met op tweede kerstdag in Haulerwijk en Sumar 13,8 graad.
Het meest tot de verbeelding sprak de gemiddelde etmaaltemperatuur. Die werd bereked op 8,9 graad en dat was zelfs nog bijna een graad warmer dan de allerzachtste maandmaart (2014 met 8 graden) ooit geregistreerd, Ten opzichte van normaal (3,2 graad) behaalde de wintermaand een winst van 5,7 graad en een dergelijk groot overschot was er nog nooit waargenomen.
Het temperatuurgeweld ging dikwijls gepaard met veel wind, soms zware windstoten en regen. Hoewel anders gedacht werd de maan, ondanks een hoge etmaalaftapping op zondagmorgen 13 december (Boornbergum 20 mm), aan de droge kant. Het regiototaal lag op 69,8 mm tegenover normaal 85 mm.
Januari 2016
Januari kende twee koude intermezzo's. De eerste was die op zonag 3 tot en met donderdag 7 januari. Zowel 's nachts als overdag bleef het vriezen en op woensdagochtend 6 januari mat Rottevalle -4,6 graad. Op maandagochtend 4 januari viel er 1,5 tot 3,5 sneeuw, echter in de avond en nacht kwam het tot regen. Daardoor ontstond er ijzel (weeralarm) die het openbare leven tot en met donderdag 7 januari grotendeels ontwrichtte.
Na een week met dooi werd het vanaf donderdag 14 januari opnieuw kouder. Geleidelijk aan ging het matig vriezen (Boornbergum op dinsdagochtend 19 januari -6,5 graad) en vooral op de ondergelopen weilanden en plassen kon heel even worden geschaatst. Verder dreven vanaf de Noordzee enkele buien landinwaarts. Later op zaterdag 16 en in de nacht naar zondag 17 januari vormde zich een laagje van 1 tot 1,5 sm. Op woensdagochtend 20 januari zorgden regenbuien opnieuw voor grootschalige gladheid (ijzel).
In de vorm van regen werd op vrijdagavond 22 januari afscheid genomen van de winter en Thialf keerd voor de rest van de maand ook niet retour. De temperaturen kwamen weer in de dubbele cijfers terecht en op maandag 25 januari registreerde Opeinde een formidabele 13,8 graad (DAGrecord).
februari 2016
In de tweede helft van februari ging het kwakkelen. Inderdaad was het afwisselend vriezen en dooien, maar dit had bovenal betrekking op de dag- en nachttemperatuur. Overdag werd het veelal +6 tot +7 graden en 's nachts vroor het licht. Er werden 13 vorstdagen geteld end e laagste temperatuur werd geregistreerd op woensdagochtend 17 februari. In Rottevalle duikelde het kwik naar -5,1 graad.
De eerste helft van de maand en tijdens het weekeinde van 20 en 21 februari was het ronduit wisselvallig met regelmatig regen en buien waarvan somige met hagel en natte sneeuw. Deze neerslag maakte de maan iet te nat (68,5 mm tegen normaal 61). Wisselvalligeheid is verbonden met veel wind (bijvoorbeeld op maandag 8 februari windstoten tot 85 kilometer per uur) en hoge temperaturen. Op maandagavond 1 februari maten Opeinde en Sumar 11,1 graad. In de nacht naar zondag 7 februari boekte Opeinde 11 graden in en op zondagavond 21 februari werd het in Drachten-W 11,1 graad. De maand als geheel was ook aan de veel te zachte kant (4,2 graad: surplus 1,4).
VERGELIJKINGEN
Normaal gesproken telt het winterseizoen 35 vorst- en 10 ijsdagen. Nu lag het aantal op 27 en 4 dagen. Sneeuw werd gesignaleerd op 15 dagen tegen normaal 20. Het hagelde op 12 dagen, terwijl dat volgens de regels 9 maal hoort voor te komen. Onweer werd niet gehoord, terwijl dit driemaal behoort voor te komen. Op 68 dagen viel er (enige) regen tegen gebruikelijk 52.
CIJFERS WINTER
* Station is per 16-01-2016 operationeel, vandaar geen temperatuurgegevens in bovenstaande tabel, Regen is dus ook vanaf deze datum.
DE LENTE VAN 2016 WAS EEN VEELZIJDIG SEIZOEN
IN VOGELVLUCHT
De meteorologische lente van 2016 was iets te zacht, veel te zonnig en de hoeveelheid neerslag was vrij normaal.
Bovengenoemde zin doet vermoeden dat het een fantastisch seizoen was, maar niets was minder waar. Dat het voorjaar iets te zacht werd, was te danken aan de maand mei. Deze boekte een overschot van 1,9 graad. Maart en April waren daarentegen aan de iets te koude kant. De gemiddelde etmaaltermparatuur bedroeg 9,3 graad tegen normaal 9 graden. Vorig jaar was de lente met 8,7 graad aan de iets te koude kant.
Aan neerslag viel er 182 mm en gebruikelijk is 179 mm. De fluctuaties waren overigens groot. Zo was maart te droog, april, met een overschot van 38,8 mm. bijzonder nat en werd mei weer veel te droog.
De zon liet zich in totaal 589 uren zien. Normaal is 518 uren en dus er er een surplus opgebouwd van 71 uren.
HET GLOBALE WEERBEELD
Maart 2016
Tot en met 21 maart was het dagelijks te koud en in deze periode kwam het tot maximaal 12 vorstdagen. het etmaalgemiddelde lag ruim 2 graden onder normaal en zelfs onder die van februari (4,2 graad). Een stunt was in de maak, maar zuidwestenwinden maakten aan alle illusies een eind. Vooral de nachten werden flink zachter en daardoor werd er veel winst geboekt. het uiteindelijke gemiddelde bedroeg 5,1 graad en voor een lentemaan is dat ietsjes (0,4 graad) te fris.
De koudste en natste periode deed zich an het begin van de maand voor. In de nacht naar dinsdag 1 maart vroor het in Rottevalle -4,7 graad. In de loop vand e dag kwam het tot wat natte sneeuw en werd ook ijsregen gemeld. Op donderdag 3 en vrijdag 4 maart kwam het eveneens tot natte sneeuw en tot en met vrijdag registreerde Sumar 31,5 mm aan neerslag. Daarna zorgde een hogedrukgebied voor een lange periode met vrij droog weer. Echter, vanaf 20 maart werd het opnieuw wisselvalliger en juist met het lange paasweekeinde (vrijdag 25 maart t/m maandag 28 mart) was het nat (Wijnewoude 19 mm). Op tweede paasdag was het bovendien ontstuimig met in Sumar windstoten tot 90 kilometer per uur. Een uitzondering was Stille Zaterdag. Tijdens veel zon boekte Opeinde een lentetemperatuur van 15,9 graad.
April 2016
April werd kouder dan de wintermaand december 2015. Die scoorde 8,9 graad tegenover deze maand 8,2 graad. Ten opzichte van normaal is dat een verlies van 0,5 graad.
De maand ging overigens voortvarend van start. In de vroege ochtend van vrijdag 1 april mat Boonbergum -1,5 graad, maar twee dagen later registreerde Drachten-W 20,6 graad. Daarna ging het weerbeeld sterk op en neer. Er volgde een niet veel soeps periode, maar van zaterdag 9 tot enmet donderdag 14 april werd het groeizamer. Op dinsdag 12 april boekten Drachten-W en Rottevalle 18,4 graad.
Vanaf de tweede helft van de maand werd het frisser en tijdens de laatste week (zaterdag 23 t/m 30 april) was het ronduit koud. De middagtermperatuur bleef steken op 8 tot 11 graden en in de nachten koelde het af tot het vriespunt. Lokaal kwam het tot vorst aan de grond. Er dezen zich nog meer winterse verschijnselen voor. De talrijke buien bevatten niet alleen onweer, maar ook natte sneeuw en hagel. Op maandagmiddag 25 april liet een zware onweersbui in sommige plaatsen een laag hagel achter van ruim 5 cm. De buien gaven veel neerslag (27 tot 40 mm), maar de gehele maand was het al zompen. Zodoende werd de maan met een totaal van 84,8 mm het natst sinds 1998 (128,1 mm).
Mei 2016
Mei was zacht, zonnig en iets te droog. Wat wil een mens nog meer? Hogere temperatuen tijdens de feestdagen? Daar viel iets van te zeggen, want tijdens de pinksterdagen was het kil en onstabiel (enkele(hagel)bui). De temperatuur kwam, van zaterdag 14 t/m maandag 16 mei, niet hoger dan 11 tot 14 graden. Daarmee werden het de koudste pinksterdagen sinds... 1951.
Koud (11 tiot 12 graden) was het ook op maandag 23 en dinsdag 24 mei. het was net geen kouderecord, want in 1975 was het op genoemde datums net iets frisser.
Voor het overige scoorde de maand een dikke plus. De zon scheen 33 uren meer dan normaal (216 uren) en liet het kwik op 20 dagen oplopen tot boven 20 graden. De mooiste periode was die van dinsdag 3 t/m vrijdag 13 mei. Met bebouwde-kom-effecten werd het van vrijdag 6 t/m 13 mei zelfs zomers warm (25 graden of meer).
Lange tijd was het droog (t/m zaterdag 21 mei slechts 11 mm), maar van zondagmiddag 22 t/m maandagavond 23 mei was het behoorljk nat (Haulerwijk 29 mm).
VERGELIJKINGEN
In z'n totaliteit werden er 21 warme dagen (temp. 20 graden of meer) en 15 zomerse dagen ( temp. 25 graden of meer) geteld. Gebruikelijk zijn 11 en 3. Een temperatuur van 30 graden of meer werd niet waargenomen en gewoonlijk hoort dat eenmaal voor te komen. Wat betreft de winterelementen... het aantal vorstdagen bedroeg 15 tegen normaal 10. Onweer werd gehoord op 6 dagen tegenover normaal 5. Het aantal regendagen lag op 61 en dat had 53 moeten zijn.
CIJFERS LENTE
ZOMER: WARMTE EN REGEN DEDEN DE WALDEN GROEIEN EN BLOEIEN
IN VOGELVLUCHT
De zomer van 2016 was te zacht, aan de iets te zonnige kant, maar wel veel te nat.
In de ogen van velen was de zomer helemaal niks en wat werd er wat afgemopperd. Quo hoeveelheid zon, alsmede de regen hadden ze helemaal gelijk. maar de temperatuur liet een heel ander beeld zien. natuurlijk was het wel eens te fris, maar het seizoen kende ook heel veel warme dagen (zie vergelijkingen). Bovendien kon er in juli een hittegolf worden opgetekend. De gemiddelde etmaaltemperatuur over de maanden juni, juli en augustus kwam uit op 17,5 graad tegen normaal 16,7 graad, Dus een winst van bijna 1 graad. In tegenstelling tot de lente (+71 uren) had de zon het afgelopen seizoen best moeilijk. Juni (176 uren) was met een tekort van 18 uren duidelijk aan de te sombere kant. In juli en augustus (217 uren) lag de productiviteit veel hoger en werd er een winst gemaakt van respectievelijk 8 en 24 uren. Het totaal bedroef uiteindelijk 610 uren en dat is een overschot van een schamele 16 uren. Vorig jaar scheen de zon 660 uren.
Uit bovengenoemde valt af te leiden dat de zomer het zo slecht nog niet deed, maar de neerslag verknalde veel. Met name in juni en juli kwam het tot stortbuien die de regenmeters goed deed vullen. het regiototaal lag op 300,3 mm. Gebruikelijk is 251 mm. Vorig jaar (299,7mm) was het ook al veel te nat. maar wat te denken van 2012: 385,2 mm.
HET GLOBALE WEERBEELD
Juni 2016
Op vrijdagmiddag 3 juni kwamen enkele onweersbuien tot ontwikkeling en Drachten-W ving 16,6, Ureterp 15 en Boornbergum 14 mm op. Andere plaatsen noteerden niet meer dan 0,4 tot 4 mm, zodat daar de droogte voortduurde. Tot en met zaterdag 11 juni bleef het droog, maar daarna ging het los. De onstabiliteit sloeg keihard toe en dat resulteerde in forse plensbuien met soms wateroverlast tot gevolgd. Hoogste etmaalsom registreerde Sumar op woensdagavond 15 junit, te weten 65,8 mm. De zomermaand werd uiteindelijk recordnat. Het regiototaal bedroeg 151,9 mm tegen normaal 77 mm.
Onstabiliteit wordt verkregen door kou in de hogere luchtlagen en warmte aan de aardoppervlakte. Warmte was er genoeg voorradig. In deze maand kwam het tot 20 warme en 7 zomerse dagen. Eenmaal werd de de tropische grens van 30 graden doorbroken. Op zaterdag 4 juni boekte Drachten-W 30,8 graad.
Juli 2016
In julie was ht dagelijks onbestendig en die onbestendigheid uitte zich natuurlijk in buien. Zo nat als in juni werd het echter niet. maar toch kon er een regiototaal worden opgetekend van 82,6 mm. Dat klinkt veel, maar de gebruikelijke hoeveelheid hoort 88 mm te zijn, dus weinig verschil.
Tot en met 17 juli was de hooimaand aan de te frisse kant. Daarna ging het volop zomeren en wel in die mate dat de maand (royaal) aan de goede kant van de streep eindigde. het etmaalgemiddelde bedroeg 18,2 graad tegen normaal 17,5 graad. Het hoge etmaalgemiddelde werd mede bepaald door een hittegolf. Met tuineffect duurde dze van maandag 18 t/m zaterdag 23 juli. Op woensdag 20 juli steeg de temperatuur in Drachten-W naar 35,6 graad.
Augustus 2016
Augustus kwam uit de bus met een winst van 0,3 graad, maar dit cijfer gaf wel een vertekend beeld. De eerste decade was namelijk 2 graden te koel en de tweede decade deed daar met ruim 1 graad weinig voor onder. Het was de zeer warme derde decade (winst van ruim 3 graden) die het verlies deed opheffen.
Tot en met 22 augustus was het elke dag aand e frisse kant en ook 's nachts koede het soms behoorlijk af. Op donderdagochtend 11 augustus zakte het kwik in Sumar naar 7,2 graad. Uiteindelijk deed de zomer zich gelden vanaf 23 augustus. De temperatuur ging als een speer omhoog en woensdag 24 en donderdag 25 augustus verliepen tropisch warm. Op donderdag registreerde Haulerwijk 34,8 tegenover Rottevalle en Sumar 20,7 graad. Een nieuw DAGregord. Een derde tropische dag alsmede een hittegolf bleef uit, maar met 24 tot 27 graden bleef de zomer in het zadel zitten.
De warmte veroorzaakte ook onstabiliteit en dat vooral op zaterdagavond 27 en zondagochtend 28 augustus. Op zaterdagavond was er sprake van een ware lichtshow, echter het onweer, met lokaal (gigantische) hagelstenen en windstoten, veroorzaakte ook her en der schade. Tevens viel er op beide dagen veel regen (Opeinde 28,4 mm).
VERGELIJKINGEN
Het aantal warme dagen (temp boven 20 graden) bedroeg 74 en dat is 20 meer dan normaal. Er werden maar liefst 27 zomerse en 6 tropische dagen (temp. boven de 30 graden) geteld tegen normaal respectievelijk 18 en 3.
Op 16 dagen werd de donder gehoord en dat is 5 meer dan gemiddeld. Ook een positieve afwijking gaf het aantal regendagen: 71 tegenover normaal 58.
CIJFERS ZOMER
HERFST 2016: NA WARME SEPTEMBER EEN KOUDE DOUCHE
IN VOGELVLUCHT
De meteorologische herfst was iets te zacht, veel te droog en veel te zonnig. Dat de herfst zachter was dan normaal kwam uiteraard door de zomers warme september. Oktober en november waren daarentegen saampjes te koud. De gemiddelde etmaaltemperatuur kwam, net zoals vorig jaar, uit op 10,9 graad tegen normaal 10,3 graad.
Het was behoorlijk droog en alle drie maanden scoorden ruim in de min. Het totaal lag op 132,5 mm Gebruikelijk hoort er 264 te vallen. Het werd het droogste najaar sinds 1953.
Terug in de tijd gold ook voor het aantal uren zon. Gewoonlijk is 309 uren, maar nu wrd er een totaal berekend van 429 uren. De recordzonnig herfst van 2005 gaf 434 uren zonneschijn.
HET GLOBALE WEERBEELD
September 2016
September was een maand om U tegen te zeggen. Het werd als het ware een extra zomermaand. Deze maand kon worden betiteld als zeer warm, zeer droog en zeer zonnig. Zeer warm, mdat de gemiddelde etmaaltemperatuur 17,6 graad bedroeg tegenover normaal 14,3 graad. Een record? Net niet, want de herfstmaand van 2006 scoorde 17,8 graad.
De maand kwam op de proppen met 28 warme, 9 zomerse en 4 tropische dagen. De hogste temperatuur werd gemeten op dinsdag 13 september, namelijk Drachten-W 33,7 graad. ook woensdag 14 en plaatselijk ook maandag 2 en donderdag 15 september verliepen tropisch en zo warm was het in deze period nog nooit geweest.
Hogedrukgebieden zorgden niet alleen voor een
Oktober 2016
Verliep september zeer warm, oktober was juist aan de iets te frisse kant. Normaal is 10,4 graad, maar het etmaatgemiddelde bleef nu steken op 9,8 graad. het aantal zachte dagen was op de vingers van een hand te tellen. Op zaterdag 1 oktober werd het in Drachten-W 18,9 graad em p[ zpmdag 16 oktober noteerde Haulerwijk 19,2 graad. De nachten kenden een tamelijk fris verloop en op maandagochtend 10 en woensdagochtend 26 oktober registreerde Boornbergum respectievelijk 1 en 0 graden. Lokaal kwam het tot vorst aan de grond.
Dikwijls was er invloeden van hogedrukgebieden. Door aanvoer van droge lucht zorgden deze systemen voor veel zon en hielden vervolgens depressies met hun regen op afstand. Wat betreft de zon, deze scheen 121 uren dat is een voerschot van 11 uren. Met uitzondering van dinsdag 18 t/m zondag 23 oktober (Haulerwijk 35,6 mm) viel er (dus) te weinig regen. het regiototaal bedroef 45,1 mm tegen gewoonlijk 89 mm.
November 2016
Waar blijven de herfststormen en buien? Dat was in november een veelgestelde vraag. Inderdaad, de slachtmaand staat bekend om z'n regen en wind, maar net zoals de voorgaande maanden waren die elementen de grote afwezige. Rond het midden van de maand werd het echter wel even herfstachtig met vooral op zondag 20 november veel wind. Een depressie op de Noordzee deed de zuidzuidwesten toenemen tot hard, kracht 7. De uitschieters, die reikten tot 85 km per uur, zorgden voor enige schade.
Nat was het van 1 t/m 7 november en van zondag 13 t/m maandag 21 november kon er gemiddeld 30 mm aan hemelwater worden afgetapt. Tezamen vormden die twee perioden een maandtotaal van 52 mm en dat is een tekort van 37 mm.
Weinig regen en wind en dus veel invloed van hogedrukgebieden? jawel, en deze systemen brachten niet alleen veel zonuren (88) op de teller, maar zorgden ook voor kou of kilte (maandgemiddelde 1 graad onder normaal). Op dinsdagochtend 8 november kwam de eerste vorst van dit winterseizoen voor en de eerste helft van de mand werd ht koudst sinds... 1993. Op dinsdagochtend 29 november ging het kwik in Boornbergum onderuit naar -7 graden (matige vorst).
VERGELIJKINGEN
Het aantal dagen boven de twintig graden bedroef 28 en dat is 18 meer dan gebruikelijk. Er werden 9 zomerse dagen (25 graden of hoger) geteld, terwijl dit eenmaal behoort voor te komen. Op 4 dagen werd zelfs de tropische grens van 30 graden overschreden. Onweer manifesteerde zich op 4 dagen, 1 meer dan normaal. het aantal regen- en vorstdagen lag op respectievelijk 49 en 10 tegenover normaal 64 en 6.
CIJFERS HERFST
Tekst: Jelle Booi