DECEMBER 2020: KONING WINTER BLEEF IN WINTERSLAAP
December was veel te zacht, veel te nat en veel te somber. De laatste maand van het jaar 2020 maakte er maar een potje van. Opnieuw waren de winterliefhebbers in mineur, want depressies hadden duidelijk de overhand. In eerste instantie leverden die niet al te veel neerslag af, maar tegen de kerst werd het een zeer natte boel en op derde kerstdag (zondag 27 december) was het zelfs ronduit herfstig. Aan neerslag viel er 117,2 mm en dat is een overschot van 25 mm. Vorig jaar was het duidelijk te droog (64,3 mm), maar de decembermaanden van 2017 (111,4 mm) en 2018 (123 mm) waren ook erg nat. Door de invloed van depressies was winterweer totaal niet aan de orde. Een schamele 2 tot 5 vorstnachtjes en dat was het dan wel. Nee, Koning Winter liet het in deze maand danig afweten, maar dat is al sinds het jaar 2011 het geval. De gemiddelde etmaaltemperatuur kwam uit op 5,1 graad en dat is een winst van 1,3 graad. Vorig jaar ging de boeken in met 5,4 graad en in 2018 was het nog zachter, namelijk 6 graden.
De temperatuur en de neerslag te hoog, op wintergebied was het allemaal niks en dan kwam ook de somberheid nog eens om de hoek kijken. De zon scheen 36 uren tegen normaal 60 uren.
ZACHT BEGIN
Onder invloed van een depressie op de Noordzee ging het maandagmiddag 30 november regenen en de volgende ochtend registreerde Boornbergum 14 mm tegen Haulerwijk 10,4 mm. De regen was de inzet tot hogere middagtemperaturen. Bovengenoemde depressie zakte op dinsdag 1 december namelijk af naar het zuiden en daardoor ging de wind uit een noordelijke richting waaien. Door effecten van de Noordzee ging de temperatuur prompt omhoog naar 10 graden. Een zacht begin van de meteorologische winter, maar de temperatuurstijging ging wel gepaard met enkele buien. In de vorm van veel bewolking en wat (lichte) (mot)regen bleef het woensdag 2 en donderdag 3 december onbestendig. De middagtemperatuur ging evenwel terug naar 5 tot 6 graden.
LICHTE VORST
Vrijdag 4, zaterdag 5 en zondagochtend 6 december bleef het droog. Daarbij was er veel bewolking, maar zaterdagmiddag scheen ongehinderd de zon. In de avond en nacht bleef het flink opgeklaard en na middernacht was de eerste vorst van deze maand geboren. In Siegerswoude koelde het af tot -1,8 graad, Opeinde -0,9 graad, Haulerwijk -0,7 graad, Drachten-W -0,4 graad, Sumar -0,2 graad en Boornbergum 0 graden.
TEGENDRAADS
‘Rûch frieze is koart frieze’, is een bekend Fries gezegde en dat was een waarheid als een koe. Door een depressie nam vanuit het oosten zondagmiddag de bewolking toe en later ging het regenen. Vanuit het oosten? Ja, normaliter bewegen depressies van west naar oost, maar deze depressie bewoog over Duitsland, maandagochtend over onze omgeving naar het noordwesten. Tegendraads dus en zulke exemplaren staan meestal garant voor een regenrijke situatie. Dat was ook nu het geval, want zondagavond, -nacht en maandag 7 december bleef het behoorlijk nat. Uiteindelijk ving Haulerwijk 24,5 mm op, Ureterp 19 mm, Boornbergum 18 mm, Siegerswoude 17,7 mm, Drachten-W 17 mm, Opeinde 16,9 mm, Sumar 16,3 mm en Drachten-KNMI 15,5 mm.
WATERKOUD
Depressies noord, depressies zuid, depressies west. Zo zag de toestand op de weerkaarten er van dinsdag 8 tot en met vrijdag 11 december uit. In het zogenaamde zadelgebied heerste weinig stroming, zodat in onze omgeving de zon het onderspit moest delven tegen de vele bewolking. Het werden dan ook de bekende donkere dagen voor kerst. Bovendien werd het zicht op woensdag 9 december danig belemmerd door hardnekkige mist. En wat vonden we het, mede door de matige wind, waterkoud. Overdag werd het amper 2 graden en in de nachten lag de temperatuur rond het vriespunt (Drachten-W op vrijdagochtend -0,6 graad).
BINGO
Boven Rusland was tijdens het weekeinde van zaterdag 12 en zondag 13 december wel een hogedrukgebied aanwezig, maar dit hoog kon totaal geen potten breken. Alhoewel de kou wat tegenstribbelde had de winter geen schijn van kans. Depressies op de Atlantische Oceaan hadden er veel meer zin in en de invloed daarvan was van maandag 14 tot en met woensdag 23 december duidelijk merkbaar. Ten eerste ging de temperatuur omhoog naar 9 tot 10 graden en ten tweede sloeg, uiteraard, de wisselvalligheid toe. De hoeveelheden waren aanvankelijk gering, maar later op maandagmiddag 21 december en zeker in de avond en nacht pieste er een aardige hoeveelheid naar beneden. Haulerwijk ging er met de hoofdprijs (17,8 mm) vandoor. Echt bingo was het op woensdag 23 december en in de nacht naar donderdag 24 december. Haulerwijk tapte 28,8 mm af, Drachten-KNMI 28,7 mm, Opeinde 26,9 mm, Siegerswoude 25,3 mm, Sumar 24,5 mm, Boornbergum 24 mm, Drachten-W 23 mm en Ureterp 22 mm.
ZACHT
Nota bene op bijna de kortste dag van het jaar c.q. aanvang van de astronomische winter werd de hoogste temperatuur van deze maand gemeten. Siegerswoude en Sumar maten op dinsdagochtend 22 december 11,9 graad. Tijdens de aanloop naar de kerstdagen bleef het zacht, maar door toedoen van een hogedrukgebied bij Ierland (daardoor een noordenwind) werd het vanaf donderdag 24 december wat kouder. Tevens vielen er vanaf de Noordzee later in de middag enkele (hagel)buien.
BELLA
Hetzelfde hogedrukgebied zorgde op eerste kerstdag (vrijdag 25 december), naast een enkele (hagel)bui, voor flinke zonnige perioden. In de avond daalde de temperatuur tijdens de heldere momenten tot het vriespunt (Siegerswoude -0,6 graad), maar later stroomde er door een depressie bij IJsland reeds meer bewolking en zachtere lucht binnen. Die depressie (Bella) verplaatste zich op derde kerstdag naar Schotland. Zaterdag 26 december verliep bewolkt en later ging het licht regenen. Ook de wind nam in kracht toe. Doordat Bella uitdiepte tot 953 hPa ging het in de nacht naar zondag en zondagochtend 27 december nog harder waaien en regenen. Uiteindelijk werd het herfst pur sang, want de zuidzuidwestenwind wakkerde aan tot hard, kracht 7, met uitschieters tot 75 km per uur. De vele regen (Haulerwijk 17,2 mm tegen Ureterp 10 mm) die tegen de ramen kletterde maakte het herfstplaatje compleet. Bella luidde tevens het coronajaar 2020 uit. Opvullend tot 978 hPa ging de reis verder over België (maandag 28 op dinsdag 29 december), via het noorden van Duitsland richting Denemarken. De vele wind behoorde wel tot het verleden, maar de nattigheid in de vorm van regen en enkele buien (Opeinde en Sumar 12,7 mm) bleef.
CIJFERS DECEMBER
DATA WeatherLink DRACHTEN-W
Tekst: Jelle Booi