DECEMBER 2019: BLAUWDRUK VOOR DE TOEKOMST?

IN VOGELVLUCHT

December was veel te zacht, veel te droog en aan de veel te zonnige kant. Vorig jaar was de wintermaand zijn naam niet waard en ook deze editie werd een knap waardeloos product. Sporadisch en met name aan het einde van de maand zat er een nacht met lichte vorst tussen, maar die waren op de vingers van één hand te tellen. Het aantal kwam uit op 4 tot 6. Voor de rest was het veel te zacht, maar de afgelopen acht jaren was dat steeds al het geval. Er kwam een etmaalgemiddelde uit de bus van 5,4 graad. Normaal is 3,2 graad. Bijna elke dag viel er wel wat regen. Vele kleintjes maken toch een grote?, maar die vlieger ging ditmaal niet op. Het neerslagtotaal ging wel gestaag omhoog, maar stokte bij 64,3 mm tegenover gebruikelijk 85 mm. Vorig jaar viel er veel meer neerslag, namelijk 123 mm. De afgelopen twee decembermaanden werden de somberste sinds 2006. Dit keer kreeg de zon veel meer ruimte (zelfs meer dan in november) en dankzij die ruimte werd het de zonnigste decembermaand sinds 2009 (90 uren). Het aantal uren bedroeg nu 78 en dat is een surplus van 28 uren.

HOGEDRUKGEBIED

De meteorologische winter begon frisjes. Op zondagochtend 1 december daalde de temperatuur in Siegerswoude namelijk naar -2,6 graad en overdag werd het slechts 5 graden. Een tikkeltje winters, maar op maandag 2 december ging het kwik omhoog naar 9 graden. Debet daaraan was een hogedrukgebied ter hoogte van Ierland die op deze dag voor een noordwestenwind en een enkel buitje zorgde. Hetzelfde hogedrukgebied verplaatste zich de dagen daarna over België richting het oosten. Tot en met donderdag 5 december was het daardoor rustig weer en op dinsdag 3 en woensdag 4 december was er met name in de ochtend veel zon. Echter, de verjaardag van Sinterklaas werd gevierd in een dikke mistlaag die tot (ver) in de middag standhield. De temperatuur hield het op deze dag met 4 graden wel voor gezien.

DYNAMIEK

Ook vrijdag 6 december werd een zonloze dag, maar met dien verstande dat depressies een doortocht hadden gekregen. Deze onrustbrengers zorgden voor een sterke, meanderende, westelijke stroming en veel dynamiek oftewel een nieuw herfstoffensief was geboren. Tot en met zondag 15 december kwam het menigmaal tot veel wind, regen en buien. Echter, en gelukkig, de meeste neerslag viel in de nachtelijke uren. De vorm was regen, maar dankzij een zeer koude bovenlucht zagen sommige waarnemers op de hele vroege vrijdagochtend 13 december kleddernatte sneeuwvlokken en op zaterdag 14 december bevatten de buien hagel. Nog een enkel winters wapenfeit in deze herfstperiode was, dat het op dinsdagochtend 10 december tot lichte grondvorst kwam.

DUBBELE CIJFERS

Ook in de periode van maandag 16 tot en met zondag 22 december deden depressies hun invloed gelden. Daardoor was het volstrekt antiwinters. Is gebruikelijk 6 graden, op dinsdag 17, donderdag 19 en vrijdag 20 december liep de temperatuur op tot in de dubbele cijfers. Door welwillendheid van de zon werden dinsdag of donderdag 19 december de zachtste dagen van de maand. Boornbergum mat 13 graden, Siegerswoude 12,9 graad, Drachten-W en Haulerwijk en Opeinde 12,6 graad, Sumar 12,5 graad en Rottevalle 11,9 graad.

KERSTDAGEN

Het mocht dan te zacht zijn, de wind maakte het gevoelsmatig frisser en geheel droog bleef het ook niet. Ook de aanloop naar de kerstdagen was onbestendig. Op maandag 23 december trok een enkele bui/buitje over en op dinsdag 24 december veroorzaakte een minidepressie van 1002 hPa boven Fryslân perioden met (lichte) regen (Boornbergum en Sumar 9 mm). Tijdens de kerstdagen (woensdag 25 en donderdag 26 december) kwam een krachtig hogedrukgebied onze omgeving met een bezoek vereren. Op eerste kerstdag kwam de zon steeds vaker aan bod, maar op tweede kerstdag kreeg de koperen ploert steeds meer concurrentie van bewolking. De temperatuur liep uiteen van maximaal 9 graden op woensdag tot 7 graden op donderdag.

VLEUGJE WINTER/CODE ROOD

Na de kerstdagen had de temperatuur even een flinke dip te verwerken. Plotsklaps was het even wat kouder, want op zaterdag 28 december kwam het kwik niet verder dan … 1 graad. In de nachtelijke uren kwam het zowaar tot lichte vorst. Zo koelde het in de nacht naar zaterdag in Rottevalle af tot -2,3 graad, Haulerwijk en Siegerswoude -1,9 graad, Drachten-W -1,7 graad, Boornbergum -1,5 graad, Opeinde -1,2 graad en Sumar -1 graad. Een aanzet tot een periode met echt winterweer zat er beslist niet in. De laatste twee dagen (maandag 30 en dinsdag 31 december) van deze maand c.q. dit decennium werd er weer wat zachtere lucht (7 tot 9 graden) aangevoerd. Met uitzondering van maandagnacht (een beetje neerslag) bleef het na de kerstdagen droog en zorgden enkele hogedrukcellen voor vrij rustig weer, bewolking, maar soms ook flink wat zon. De laatste uren van het jaar 2019 eindigden niet alleen in mineur, maar ook met een weeralarm (code rood). In de avond ontstond er zeer dichte mist (talrijke verkeersongevallen) die herinneringen opriep aan de gigamist van de jaarwisseling 2007/2008.

DATA WeatherLink DRACHTEN-W

Tekst: Jelle Booi